Er is veel gebeurd sinds Janis Ian vorig jaar The Light at the End of the Line uitbracht. Het alom geprezen album werd aangekondigd als haar laatste solo studio album en leverde Ian haar 10e GRAMMY nominatie op. Op weg naar Los Angeles voor de Grammy Awards maakt Janis een tussenstop in Kansas waar ze door de International Folk Music Alliance is genomineerd in de categorie ‘Artist of the Year’ en de prestigieuze ‘Lifetime Achievement Award’ in ontvangst mag nemen. Op 10 februari, een jaar na de oorspronkelijke release komt The Light at the End of the Line, Ian’s zwanenzang, in Europa op vinyl uit (Rude Girl Records).
Vinyl release The Light at the End of the Line
The Light at the End of the Line, Ian’s eerste plaat met nieuw materiaal in 15 jaar, is door zowel fans als critici over de hele wereld lovend ontvangen en prijkte op talloze eindejaarslijstjes. “De 12 nummers op The Light at the End of the Line stralen van vakmanschap”, schreef de Mail on Sunday en in Nederland noemde Oor het album “Een waardig afscheid van een indrukwekkende carrière”. Over de vinyl release deze maand zegt Ian: “Voor de audiofielen: alle vocalen op dit album zijn opgenomen tijdens een liveshow of in een ‘first-take’ dus, als je af en toe een adem- of smakgeluid hoort, is dat de reden. We hebben er zo weinig mogelijk aan gedaan, geen audio limiter of compressor. Geniet ervan!”
Geen nieuwe albums, geen nieuwe tourdata
Hoewel 2022 vooral een jaar van hoogtepunten was, was er voor Janis ook een verwoestend dieptepunt. Een in mei opgelopen virusinfectie veroorzaakte dermate ernstige littekens op haar stembanden dat Ian zich genoodzaakt zag haar US tour te onderbreken en later volledig te cancellen. Janis zegt hierover: “Het was mijn bedoeling om afgelopen najaar mijn Amerikaanse afscheidstour af te ronden en deze daarna in Europa en het Verenigd Koninkrijk voort te zetten. Helaas moest ik de tour afbreken toen ik dit rare virus opliep. Ik zal nooit meer kunnen zingen op een podium of in een studio, dus dit was echt mijn laatste album en er komen ook geen tourdata meer”.
“Met meer jaren achter me dan voor me, ben ik dankbaar en verrast over zoveel erkenning. Met de GRAMMY-nominatie is de cirkel rond: mijn eerste nominatie was in 1967, ook voor Best Folk Album. Dit is mijn 10e, in acht verschillende categorieën, gedurende zes decennia. Een Lifetime Achievement Award van de IFMA is een enorme eer in de folk community. Ik ben oprecht vereerd al is het een bitterzoet gevoel, gezien alles wat er dit jaar is gebeurd met mijn vermogen om te zingen, maar het voelt ook groots”, zegt de 71-jarige artiest.
Voortrekkersrol op vele fronten
Bij het toekennen van de Lifetime Achievement Award zegt de Folk Alliance: “Janis Ian is een muziekicoon wiens liedjes en uitvoeringen al meer dan vijf decennia weerklank vinden bij het publiek. Ian is een pionier op het gebied van zowel confessionele singer-songwriter muziek als sociaal protest en veel van haar muziek is gericht op sociale kwesties. Haar eerste hit, Society’s Child, geschreven toen ze nog maar 14 jaar oud was, ging over een interraciale liefdesrelatie en de klassieker At Seventeen blijft voor altijd het lijflied voor ‘lelijke eendjes’-meisjes gekweld door valse schoonheidsidealen.”
“Haar muziek is niet gemakkelijk in een hokje te plaatsen,” vervolgen ze, “met albums als Stars en Between the Lines die klassiekers werden in zowel hedendaagse pop als het folk en rock idioom. Ian was met haar Rude Girl Records ook een pionier op het gebied van door artiesten zelf gerunde labels en haar baanbrekende album Breaking Silence (1993), gaf haar een voortrekkersrol op het gebied van LGBTQ+-bewustzijn.”
Waardevolle archieven openbaar
Ian heeft besloten haar archieven te schenken aan het Berea College voor vrije kunsten in Kentucky, een van de weinige instellingen in de Verenigde Staten die hoger onderwijs aanbiedt tegen relatief lage kosten, waardoor studenten uit gezinnen met een laag inkomen er kunnen studeren. Tevens was dit het eerste college in het zuiden van de Verenigde Staten dat zowel gemengd onderwijs als raciale integratie toepaste. “Deze school belichaamt veel van waar mijn werk voor staat”, legt Ian uit, “mijn enige voorwaarde was dat de items openbaar zouden worden voor het publiek, dus niet alleen voor studenten”.
De archieven gaan terug tot de immigratiepapieren van haar grootouders toen die vanuit Rusland en Oekraïne naar de VS kwamen. Het gaat om meer dan 250 dozen vol poëzie, aantekeningen bij het schrijven van liedjes, songteksten en dagboeken die teruggaan tot de leeftijd van 10 jaar maar ook jaarrekeningen, belastingaangiften, papieren over contractonderhandelingen en daadwerkelijke contracten, gouden en platina platen, video’s en correspondentie met andere bekende artiesten. Kortom een schatkamer voor iedereen die geïnteresseerd is in het leven van een legendarische artiest.
